جنبش فدرال- دموکرات آذربایجان” ادامه دهنده ی پیگیر راه قیام بیست یک آذر و حکومت ملی آذربایجان است
با گذشت هشتاد سال از تشکیل حکومت ملی آذربایجان، مردم آذربایجان در جهان دیگری زندگی می کنند و شرائط تشکیل فرقه و حکومت ملی مان کاملا عوض شده اند.
در این فاصله بعضی از اهداف فرقه ی دموکرات آذربایجان همانند رفورم ارضی موضوعیت خود را از دست داده و بعضی دیگر به شدت سابق آکتووال نیستند.
فقط بعضی از آنها همانند آموزش به زبان مادری، عدالت اجتماعی و تشکیل حکومت ملی در آذربایجان هنوز هم با حدت و شدت سابق بجای خود باقی و جزو اهداف اولیه و آکتووال حرکت ملی- دموکراتیک فعلی آذربایجان و ترکهای ایران محسوب می شوند.
از منظر آموزش به زبان مادری هنوز هم سخنان تاریخی رهبر آذربایجان میر جعفر پیشه وری در فضای جغرافیای آذربایجان طنینانداز است:
“بر خلاف دعاوی پوچ دشمنان، زبان ما زبانی غنی و همه جانبه است. زبان ما در رگ و پی و قلب ملت ما ن ریشه دارد. آنرا ما با شیر مادرمان مکیده و با هوای روحنواز وطنمان تنفس کرده ایم. کسانی که به زمان مادری مان توهین کرده و آنرا زبانی تحمیلی و مصنوعی می نامند، دشمنان حقیقی ما محسوب می شوند. “
پیشه وری در آن روزها می نوشت: “تحمیل زبان بیگانه به نونهالی شش هفت ساله که سخن گفتن را تازه آموخته، جنایت است. … ممانعت از تحصیل به زبان مادری به معنای واقعی کلمه جلوگیری از رشد و تکامل فرهنگی خلق محسوب می شود.”
میر جعفر پیشه وری بخوبی می دانست که زیربنای رشد و تکامل یک ملت، زبان آن ملت می باشد و حق تعیین سرنوشت یک ملت از مسیر رشد و تکامل زبان آن ملت می گذرد.
اینکه در یکصد سال اخیر حاکمین تهران به قیمت نابودی زبانهای غیر فارسی از جمله زبان ترکی آذربایجانی تمامی امکانات و ثروت کشور را صرف اعتلای زبان فارسی نموده اند را باید از این منظر دید.
بی سبب نبود که بعد از شکست حکومت ملی آذربایجان و اشغال آذربایجان توسط اردوی اعزامی از تهران، آموزش به زبان مادری در آذربایجان قدغن شده و کتابهای تحصیلی به زبان ترکی آذربایجانی توسط گزمه ها و مدیران ارسالی از تهران در میادین شهرها به آتش کشیده شدند.
از جمله اهداف اصلی و مهم جنبش ۲۱ آذر عدالت اجتماعی بود.
تلاش حکومت ملی آذربایجان برای عدالت اجتماعی، آزادیهای دموکراتیک و حقوق بشر در تاریخ آنروز جامعه ی ایران یگانه و بی مانند بود.
در تاریخ کشور اولین بار زنان در آذربایجان صاحب حق رای شده و با ایجاد تشکل های زنان – بخصوص در روستاها- زنان آذربایجان کمکم نقش مهمی را در زندگی اجتماعی به عهده گرفتند. همچنین این تشکلها بخصوص برای سوادآموزی زنان آذربایجان رل خیلی مهمی داشتند.
حکومت ملی آذربایجان در کنار ایجاد پارلمان محلی آذربایجان، برای نظارت بر ارگانهای دولت خود مختار، شوراهای محلی شهر و ده را تشکیل داد.
برای ایجاد عدالت نسبی و رشد اقتصادی در تاریخ ایران اولین رفورم ارضی از آذربایجان شروع شد.
بی سبب نبود که بعد از شکست حکومت ملی آذربایجان بلافاصله رژیم شاهنشاهی و حکومت مستقر در تهران اصلاحات ارضی شروع شده در آذربایجان را متوقف و با کان لم یکن اعلام شدن قانون رفورم ارضی حکومت ملی آذربایجان توسط دربار پهلوی و دولت مرکزی، بزرگ زمینداران، اربابان و فئودال ها دوباره در روستاهای آذربایجان فعال مایشا گشتند.
جنبش ۲۱ آذر و حکومت ملی آذربایجان به معنای واقعی کلمه طرفدار دوستی و برادری خلقهای ساکن ایران بود و با ایجاد شرائط برای رشد و اعتلای فرهنگی اقلیت های ملی و دینی ساکن آذربایجان از جمله کردها، آسوریها و ارمنی ها این مهم را نه در حرف بلکه در عمل نیز نشان داد.
روابط دوستانه و همرزمی مشترک حکومت ملی آذربایجان به رهبری جعفر پیشه وری و جمهوری مهاباد به رهبری قاضی محمد بخشی از صفحات زرین دوستی خلقهای ساکن ایران محسوب می شود.
امروز بعد از گذشت هشتاد سال از آن روزهای تاریخساز دیگر رژیم پهلوی به زباله دان تاریخ انداخته شده و بازگشت سلطنت امری غیر ممکن محسوب می شود ولی بعضی از اهداف حکومت ملی آذربایجان هنوز هم جامعه ی عمل نپوشیده و رژیم اسلامی ادامه دهنده ی همان سیاست های ضد آذربایجان و ضد ملی رژیم شاهنشاهی محسوب می شود.
درست است که دیگر بعضی از عوامل تشکیل فرقه و حکومت ملی آذربایجان عوض شده و جای خود را به خواسته ها و طلبات دیگری داده اند، ولی هنوز هم جواب خواسته ئی همچون آموزش به زبان مادری زندان، شکنجه و تبعید فعالین ملی آذربایجانی می باشد.
هنوز هم قوانین تصویب شده توسط حاکمین مستقر در “تهران” بدون کوچکترین توجهی به زبان، فرهنگ، سنت ها و خواسته های ملت ترک آذربایجان به صورت چکشی در استانهای آذربایجان جاری و ساری هستند.
هر چند که امروزه برای تشکیل حکومت ملی مان مثلا حمایت اتحاد جماهیر شوروی دیگر وجود ندارد ولی در عوض با گذشت هشتاد سال از تشکیل حکومت ملی آذربایجان، امروزه در سرتاسر ایران شرائط به صورت مثبتی به نفع آذربایجانیها و ترک های ایران عوض شده است.
هرگاه در آن روزها حکومت مستقر در تهران ابتدا با محاصره ی آذربایجان و ایزوله کردن سنگر آزادی و مشروطیت و سپس با اعزام اردوی تا دندان مسلح، حکومت ملی مان را از پای در آورد، امروزه از دولتی سر وجود جنبش ها و آگاهی ملی ترکهای ایران در خراسان، جنوب ایران، اصفهان، قم و تهران چندین میلیونی چنین امری دیگر ممکن نیست.
مبارزه برای حقوق ملی ترکها و آذربایجانیها در سرتاسر کشور و در چنین مقیاسی در تاریخ ایران بی سابقه است.
لذا سخنان داهیانه ی میر جعفر پیشه وری هنوز تازگی و طراوت خود را حفظ کردهاند:
“بهترین راه برای حل مسائل اجتماعی بدون شبهه پیدا کردن علل وجودی آنها می باشد. البته این امر فقط با پیدا کردن علل و تحلیل آنها به سرانجام نمی رسد. جامعه دایما در حال دگرگونی و تغییر است. در امور اجتماعی زمان و مکان فاکتورهائی هستند که می توانند موجب بیراهه رفتن انسان بشوند. برای تحلیل و تدقیق مسائل اجتماعی و بدست آوردن نتایج مطلب باید رشد و تکامل تاریخی، همچنین فاکتورهائی همچون زمان و مکان و تاثیر آنها را در نظر گرفت. “
با توجه به همه ی اینها باید امروزه فعالین ملی آذربایجان و ترکهای ایران سنت ها و نتایج درخشان فرقه و حکومت ملی آذربایجان را مد نظر داشته و در عین حال که دستاوردهای آنرا برجسته می نمایند به نواقص و ناکارآمدی های آن توجه ویژه ای مبذول داشته و از آن اشتباهات بیاموزند.
حکومت ملی آذربایجان طرفدار حقوق زنان، آزادی بیان، آزادی مذهب، آزادی مطبوعات، آزادی اجتماعات، احزاب و آزادیهای فردی بود.
در آن یک سال نه تنها زنان آذربایجان در کنار مردان دارای حقوق و برابری نسبی شدند، بلکه در مذاکره با دولت مرکزی مستقر در تهران، نمایندگان آذربایجان حق رای زنان را به آنها تحمیل کردند.
بی سبب نبود که بعد از شکست حکومت ملی آذربایجان، داشتن حق رای برای زنان تا سال ۱۳۴۲ شمسی به فراموشی سپرده شد.
حکومت ملی آذربایجان با قانونی کردن آموزش به زبان مادری اولین بار در تاریخ ملت آذربایجان زبان ترکی آذربایجانی را به زبان رسمی دولتی تبدیل کرد.
بی سبب نبود که بعد از شکست حکومت ملی آذربایجان با اعدام و تبعید معلمان طرفدار حکومت ملی و سوزاندن کتابهای درسی به زبان مادری، سیاست “فارسیزه کردن” آذربایجان مبارز توسط دولتهای مستقر در تهران با شدت و حدت بیشتری پی گیری و هر گونه مخالفت با این سیاست با زندان، تبعید و گلوله ی سربی پاسخ داده شد.
حکومت ملی آذربایجان نه در حرف بلکه در عمل گامهای لازم را برای برابری و برادری ملل ساکن ایران برداشت.
حکومت ملی آذربایجان با شروع رفورم ارضی و تنظیم مناسبات مابین فئودال ها و روستائیان و کارگران و کارفرماها سنتی را پی ریزی کرد که الهام بخش اصلاحات ارضی بعدی و قوانین کار به نفع کارگران ایران شد.
حکومت ملی آذربایجان با فراهم آوردن شرائط مطلوب برای فعالیت سندیکاهای کارگری در آذربایجان دموکرات و آزاد، سنتی را پایه گذاری کرد که سرکوبهای بعدی رژیم شاهنشاهی و رژیم اسلامی حاکم بر علیه کارگران و کارمندان و تصویب قوانین ضد کارگری و کارمندی نیز نتوانسته اند تاثیر دیرپای آنرا از بین ببرند.
“جنبش فدرال – دموکرات آذربایجان” با گرامیداشت هشتاد سالگی تشکیل حکومت ملی آذربایجان که راه را برای حق تعیین سرنوشت ملت ترک آذربایجان هموار نمود، به خاطره ی تابناک رزمندگان راه آزادی ملت ترک آذربایجان درود می فرستد.
امروزه با شکوفائی و گسترش جنبش ملی -دموکراتیک ملت ترک آذربایجان و ترکهای سراسر کشور، حقانیت راهی که میر جعفر پیشه وری و یاران فداکار او به قیمت اعدامها، زندنها و تبعید ها آنرا هموار نمودتد، بیش از بیش روشن تر می شود.
گرامی باد هشتادمین سالگرد تشکیل حکومت ملی آذربایجان!…
جنبش فدرال – دموکرات آذربایجان
بیست یکم آذر ۱۴۰۴- دوازدهم دسامبر ۲۰۲۵
Comments are closed.