80-ci illərdə İranda “soyqırımı” araşdırmaq istəyən məruzəçi

BMT-nin İranda insan haqlarının pozulması üzrə xüsusi məruzəçisi Cavid
Rəhman bazar ertəsi günü 1980-cı illərdə İranın dini azlıqlarına qarşı
müxalifətin təmizlənməsi zamanı həyata keçirilən “insanlığa qarşı
cinayətlər”, o cümlədən “soyqırım”la bağlı beynəlxalq araşdırmaya çağırıb.
BMT-nin İranda insan haqlarının vəziyyəti üzrə müstəqil xüsusi məruzəçisi
öz hesabatında deyib: “İnsan hüquqlarının nə vaxt törədilməsindən asılı
olmayaraq, kobud pozuntulara qarşı immunitet olmamalıdır”.
O, həmçinin vurğuladı: “İran rejimi və liderlərinin insanlığa qarşı
cinayətlərinin və soyqırımlarının nəticələrindən xilas olmasına imkan
verilməməlidir”.
Cavid Rəhmanın dərc etdiyi hesabatda 1980-ci illərdə, o cümlədən edam
edilən bəhailərin, kürdlərin və siyasi məhbusların sıxışdırılması və
çıxarılması zamanı “soyqırım” və “insanlığa qarşı cinayət” sübutları təqdim
edilib.
1980-ci illərdə qadın və uşaqların edam edilməsi ilə bağlı Cavid Rəhman
bəzi qadınların öldürülməzdən öncə zorlandığını və edam edilənlər
arasında çoxlu sayda uşaqların olduğunu deyib.
Rəhman öz məruzəsində 1980-ci ildə İslam Respublikasının qurulmasının
ilk onilliyində dini, etnik və dil azlıqların və siyasi müxaliflərin hədəfə
alınması və qurban verilməsinin tam cəzasız olaraq baş verdiyini və
bundan sonra da davam etdiyini təəssüflə qeyd edib.
O, xüsusilə İranda ən böyük qeyri-müsəlman azlıq olan Bəhailərə qarşı
hücumlara diqqət çəkərək, Bəhailərin soyqırım məqsədi ilə İslam
Respublikası hökuməti tərəfindən təqib edildiyini vurğulayıb.
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Human Rights Watch təşkilatı da bu ilin
mayında bəyan edib ki, İran hakimiyyəti tərəfindən bəhai azlığına qarşı
təzyiqlər “insanlığa qarşı cinayət”dir.
Rəhman 1980-ci illərin əvvəllərindən bəri 200-dən çox bəhainin edam
edildiyini və ya öldürüldüyünü, minlərlə insanın həbs edildiyini göstərən
xəbərlərə işarə edib.
O, həmçinin bildirib ki, İran hökuməti tərəfindən “anti-İslam” qrupların
sıxışdırılmasının ortasında marksistlər, ateistlər və digər dindar olmayan
insanlar da soyqırımın hədəfinə çevrilib.
İran hökumətinin insanlığa qarşı törətdiyi cinayətləri inkar etməyə davam
etdiyini və günahkarların məhkəmə qarşısına çıxarılmadığını bildirən Cavid
Rəhman deyib: “Beynəlxalq araşdırma və hesabatlılığın müstəqil
mexanizmi İran üçün tamamilə zəruridir”.
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İnsan Haqları Şurası tərəfindən İranda insan
haqlarının pozulması ilə bağlı hesabat hazırlamaq vəzifəsi verilən Cavid
Rəhman bu ayın son günü öz missiyasını yeni məruzəçiyə təhvil verəcək.
Bundan əvvəl BMT-nin İnsan Haqları Şurası 56-cı cələsəsinin son günündə
yaponiyalı hüquqşünas Mai Satonu BMT-nin İran üzrə xüsusi məruzəçisi
təyin edib.
Azerbaycan-ruznamesi.org