MAŞALLAH RƏZMİ:

Azərbaycanın Tehrandakı səfirliyinə hücumdan sonra İran-Azərbaycan münasibətləri gərginləşdi, xüsusən də İran mətbuatında Azərbaycana qarşı ciddi təhdidlər yazılmağa başladı. SEPAH da hər gün İran-Azərbaycan sərhədində tank və təyyarələr nümayiş etdirirdi. 2023-cü ilin aprel ayının əvvəlində xarici işlər nazirlərinin telefon danışıqları ilə hər iki ölkə hələlik sakitləşib.

Güney Azərbaycanda insanlar iki ölkə arasında münasibətlərin korlanmasını İslam hökumətinin və İran mollalarının günahı hesab edirlər. Belə ki, onların daxili problemləri ört-basdır etmək üçün həmişə böhranlar yaradan xarici siyasəti İranın milli mənafeyini deyil, İslam rejiminin mənafeyini nəzərə alan siyasi banditizmə bənzəyir. Amma İran İslam hökumətinin ağılsız siyasətləri ilə yanaşı, digər iki qrup da daim İran və Azərbaycan münasibətlərini pisləşdirmək istəyir və müxtəlif yollarla İranın cahil siyasətçilərini Azərbaycan Respublikasına qarşı qızışdırmağa çalışırlar.

Birinci qrup Qum şəhərindəki azərbaycanlı tələbələrdir. Hazırda Qumda Azərbaycan Respublikasının 3000 tələbəsi yaşayır və seminariya adlanan kurslarda təhsil alır. Amma əməldə təəssübkeş mollalar həmin tələbələri Azərbaycan Respublikası hökumətinə qarşı siyasi qrup kimi təşkilatlandıraraq onlara geniş maddi-təbliğat imkanları veriblər ki, Azərbaycan Respublikası əleyhinə yalan təbliğat aparıb şayiələr yaratsınlar. Guya Azərbaycan Respublikası İsrailin müstəmləkəsinə çevrilib və öz iradəsi yoxdur və İsrailin Azərbaycan ərazisindən İrana hücum təhlükəsini neytrallaşdırmaq üçün İran Azərbaycan Respublikasına hücum etməlidir. Bu tələbələr qrupunun İranda 100-ə yaxın reklam kanalı var və onlar Azərbaycan Respublikasında böhran yaratmaq üçün SEPAH-ın aləti rolunu oynayırlar.

İkinci qrup isə İrandakı erməni lobbisidir. İranda ermənilərin sayı 100 mindən azdır, amma ermənilər özləri daha çox obyekt əldə etmək üçün öz əhalisinin sayını 120 min nəfər elan edir. Rəsmi statistikada isə İranda ermənilərin sayının 80 min nəfər olduğu bildirilir.

İran erməniləri Ermənistan hökumətinin tam dəstəyinə malikdir və eyni zamanda, İrandakı ermənilər öz xəlifəlikləri və kilsələri vasitəsilə təşkilatlanır və Tehranın mərkəzindəki “Ararat” klubu praktiki olaraq onların partiya mərkəzi hesab olunur.

İran erməniləri İran İslam hökumətini dəstəkləyir və son altı ayda İranda ümummilli etiraz aksiyaları davam edərkən, ermənilərin İslam Şurasındakı nümayəndələri və Ermənistan Xəlifəliyinin keşişi bəyanat yayaraq ermənilərdən xahiş etmişlər ki, İran hökumət əleyhinə heç bir nümayişdə iştirak etməsinlər. İran erməniləri nəinki İranda Ermənistanın xeyrinə lobbiçilik edir, hətta İranın qərar qəbuledici orqanlarında olan təsirləri ilə İranın Azərbaycan Respublikası ilə əlaqələrini pozmağa çalışırlar.

Livan erməniləri də Livan Hizbullahı ilə siyasi ittifaq qurublar. Beləliklə, SEPAH Azərbaycan Respublikasına düşmənçilik edən və Ermənistanın anti- Azərbaycan siyasətini təbliğ edən Livan ermənilərinin təlqininin təsiri altındadır. Sarkis Noum adlı Livan ermənilərindən biri Livanın “Anhar” qəzetinin redaktorlarından biridir. Bu şəxs İran İslam Respublikasının xarici siyasətini dəstəkləyir və əslində İran Xarici İşlər Nazirliyinin müşaviri kimi məqalələr yazır.

İranın Azərbaycan Respublikasındakı keçmiş səfiri Möhsün Pak Ayin həmişə İslam hökumətinin siyasətçilərinə xəbərdarlıq edib ki, İrandakı islamçı və lobbiçi tələbələrin davranışlarından ehtiyatlı olsunlar və onların istəklərinin rəsmi siyasətə çevrilməsinə imkan verməsinlər. Möhsün Pak Ayin bu yaxınlarda Tehranın “Ettelaat” qəzeti ilə ətraflı müsahibə edib və həmçinin İran diplomatiyasında Ermənistanın İranın Azərbaycan Respublikası ilə əlaqələrini pozmaq cəhdi barədə məqalə yazıb. O, Azərbaycan pərəstişkarı deyil, amma sözləri sənədləşdirilmiş və doğrudur. Onun İran diplomatiyasında yazdığı bir bənd belədir: “Azərbaycan Respublikasını İrana qarşı təhrik etmək, Tehranla Bakını üz-üzə qoymaq üçün Ermənistan ağılla və gizli şəkildə Qərbin xəritəsinin tapmacasının başqa bir hissəsi kimi aktivləşdirilib. Azərbaycanın Ermənistanın Sünik vilayətini işğal etməsi barədə erməni mənbələrinin yönləndirdiyi xəbərlərin dərci, bu şayiəni təsdiqləyən saxta xəritələrin dərci, “Zəngəzur dəhlizi İranın parçalanmasının sirri kimi” ifadəsini önə çəkmək xüsusən də şimal-qərb əyalətlərində anti-Azərbaycan əhval-ruhiyyəsini qızışdırır. İran və Azərbaycan Respublikası ilə müharibə şüarını iranlıların milli tələbinə çevirməsi Ermənistanın xalq diplomatiyası sahəsində hiylələrindən biridir. Eyni zamanda Ermənistanın baş naziri Paşinyan Avropanın ayağını bölgəyə açmağa və münasibətləri normallaşdırmaq üçün İsraillə gizli əlaqə qurmağa çalışır. Əslində, görünən odur ki, Qərbin İranı təhrik etmək planında həm Bakı, həm də İrəvan oynanılıb. Bu oyunda İran və Ermənistan münasibətlərindən Azərbaycan Respublikasında xalqın anti-İran duyğularını qızışdırmaq, eyni zamanda da İran xalqının Azərbaycan Respublikasındakı hadisələrə qarşı narazılıq hisslərindən Bakı əleyhinə istifadə olunur”.