HÜMMƏT ŞAHBAZİNİN 50 YAŞINA TƏBRİK!

1) Yazın:

26 dekabr dəyərli yazınbilmçi, qoşuqçu, çevirmənimiz Hümmət Şəhbazinin doğum günüdür. 50 yaşını qutlayacağımız Hümmət bəyin ortalığa qoyduğu düşüncə, yazın, yaradıcılıq ürünləri bu yaş üçün olduqca ağır işin, dincəlmədən çalışmaların sonucudur.

Hümmət bəyi hələ öyrəncilik illərindən tanıyıram. Təbriz bilimyurdunda ara sıra qoyulan qoşuq axşamlarında tanışmışdıq.

Hümmət bəyin yaradıcılığına baxanda, ortalığa qoyduğu başlıca düşüncə, “hər şeydə dil üzərinə odaqlanma”ğın qaçılmazlığıdır.

Şair, qoşuqçu, romançı, öykücü yaradıcı insanlar öz kişiliklərini, fərdiyyətlərini ortaya qoyarlar, sosiyolojik ələşdirici isə onu kişidən millətə, kişinin dilindən millətin dilinə yüksəldər. Hümmət bəy, Azərbaycan Şeirində Modernizm bitiyi ilə, Güney Azərbaycanda dilimizi, yazınımızı milli kimlik və millətləşmə düzeyinə çıxardaraq ələ alır, araşdırır və tədqiq edir.

Hümmət bəyin fars dilində ələşdiri təcrübəsi olsa da, ürətilən ədəbiyyatın öz dilində ələşdirilməsi gərəkdiyini çox yaxşı anlayırdı. Hardasa 10 il araşdırmasının sonucu kimi sunduğu ən son bitiyi Azərbaycan Şeirində Modernizm elə bu düşüncənin sonucudur.

Görüşümcə dəyərli dr. Zehtabinin “İran Türklərinin Əsgi Tarixi” bitiyi tarix və tarixi anlayışımızda necə önəmli iz buraxmışsa, Hümmət bəyin də bu iki cilitlik dəyərli araşdırması ədəbi ictimaiyyətimizdə onca böyük iz buraxacaqdır.

Hümmət Şəhbazinin yazınsal çevrəmizə sunduğu bir çox çeviri, ələşdiri, düşüncə, yaradıcı yazın teorilərinin araşdırması ilə bir çox kitabda imzası vardır:

Azerbaycan şeirində modernizm, Axşam Üstü Saat Beşdə, Hikayənin İmkanları, Çoraq Ölkə, Modernitə Və Modernlik

Modern şeirimiz haqda(dicital kitab)

Tuyuğlar və bir sıra başqa kitablar bu sıradandır.

Hümmət bəy eyni qonularda 200-dən çox məqalələrlə də çıxış edibdir.

2) Siyasət

Yaşadığım Norveçdən örnək vermirəm, elə Arazın o tayında bunca kitabı məqaləsi çıxmış bir yazıçının 50 illiyini dövlət səviyyəsində tutmasaydılar da, akademianın kitabxanasında, Yazıçılar Birliyinin klubunda dəyərli bir şəkildə qeyd edərdilər. Elə iranın özündə də bütün işlərini farsca yazıb yaratsaydı bu gün durduğu yerdən daha uca bir yerdə durmuş olardı. Ancaq o, söz qonusu o “uca” yeri istəmədi, öz ana dilində yazıb yaratmağa üstünlük verdi.

Milli dövlətimiz qurulaydı, bütün ömrünü yasaq bir dilin adsızlığına adamış dəyərli fikir,  düşüncə, yaradıcılıq, yazın insanlarımızı yaraşarcasına dəyərləndirə biləydik.

Görüşümcə, Hümmət Şəhbazi imzası bizim dil, düşüncə, yaradıcılıq tariximizdə sonsuza kimi yaşayacaqdır. Doğum günün qutludur sevgili Hümmət Şəhbazi.

Hadi Qaraçay